روایت شنیدنی چاپ حاشیه های شهید صدر بر کتاب منهاج الصالحین؛ “ابدا القاب حجت الاسلام و آیت الله را نپذیرفتند”

[مجموعه شرایطی] سبب شدند که ایشان [شهید صدر هم دوره با آیت الله خویی] مرجعیت را بپذیرند؛ ولی فوق العاده با احتیاط این کار را کردند. ایشان مثلا اجازه ندادند حاشیه شان بر منهاج الصالحین را در عراق چاپ کنیم. من به لبنان رفته بودم و اولین کتاب تقریرات اصول ایشان را چاپ کردم. اولین کتاب اصول را که در واقع جلد آخر تعارض الادله است؛ در سال 1392 هجری قمری در لبنان چاپ کردم. امام موسی صدر آنجا بودند و خیلی هم به ما کمک کردند که بتوانیم آن را در دارالکتاب اللبنانی چاپ کنیم که از انتشارات بسیار معتبر لبنان بود و کتابهای مدرسه و دانشگاهها را چاپ می کرد و کتابهای دیگر را قبول نمی کرد، ولی مسئول آنجا که آقایی بود به نام حسن الزین، از مریدان آقاموسی صدر و به بیت صدر علاقه داشت. آقاموسی سفارش کردند و او هم کتاب را به شکلی بسیار شکیل چاپ کرد. آقای صدر در لبنان هم شاگردان زیادی داشتند. از همان جا برایشان نوشتم که در اینجا شاگردان شما دارند حواشی شما را استنساخ می کنند؛ بنابراین اجازه بدهید اینها را چاپ کنیم. باز هم ایشان یک جواب مثبتی ندادند، ولی بالاخره ما آنجا با طلبه های لبنانی و یک آقایی به نام شمس الدین جمع شدیم و این را چاپ کردیم. اولین حاشیه ایشان بر منهاج الصالحین را در انتشارات دارالتعارف که متعلق به آقای عزیزی بود و حالا هم هست، چاپ کردیم. من این را چاپ کردم و در انبار آنجا گذاشتم و به نجف آمدم و به ایشان گفتم، «بالاخره این کتاب چاپ شده، شما صریحاً نگفتید چاپ نکنید و ما هم فضولتاً چاپ کردیم. اگر نمی خواهید همان جا در انبار باشد، هر وقت تصمیم گرفتید پخش شوند و به تدریج به کتابخانه ها بیایند. پخش می کنیم. » بعد گفتم که هر کسی آمد مجانی به او می دهیم و نمی فروشیم.
می خواهم عرض کنم که به این شکل و با کمال بی رغبتی پذیرفتند. شرط هم کرده بودند که روی کتاب هیچ لقبی برایشان نگذاریم و فقط بنویسیم، «سیدمحمدباقر صدر». ابداً القاب حجت الاسلام و آیت الله را نپذیرفتند.

راوی: آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی

منبع: ماهنامه فرهنگی تاریخی شاهد یاران، ۱۳۸۷/۰۱/۱۸