از ملاقات محرمانه با آمریکاییها تا انحلال هیاترئیسه کُشتی؛ پنج نمای دیدنی از سال 1365
جعفر شیرعلی نیا در یادداشتی تلگرامی نوشت:
یک. تهران، تیر 1365
حدود 100 نفر از معترضان به مساله بدحجابی عصر 31 تیرماه 1365، سوار بر موتورهایشان از میدان ولیعصر تا میدان تجریش تظاهرات کردند و شعار دادند. حدود پانزده خانم باحجاب نیز در دو وانت سوار شده بودند و موتورسوارها را در تظاهرات همراهی میکردند؛ «موتورسواران در مواردی علاوه بر شعار مرگ بر بیحجاب در اعتراض به گرانفروشی و احتکار و همچنین تاکید بر ادامه جنگ تا پیروزی، شعارهایی میدادند. این گروه اعلام اعتصاب اخیر عدهای از پزشکان را نیز محکوم کردند.» (روزشمار جنگ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، کتاب 43، ص157)
دو. آلمان، مرداد 1365
کشتیگیران جوان ایران در مسابقات آلمان با تیم آمریکا مسابقه دادند. 6 مرداد روابط عمومی سازمان تربیت بدنی گزارش داد سرپرست این سازمان، هیات رئیسه فدراسیون کشتی را به همین دلیل منحل کرد؛ «حاضر نمودن کشتیگیران جوان برای مسابقه با ورزشکاران آمریکایی توسط فدراسیون کشتی حرکتی خودسرانه بوده که جزییات پرونده آن تحت بررسی میباشد.» (همان، ص 244 و روزنامه اطلاعات، 7 مرداد 65، ص7)
سه. انگلستان، مرداد 1365
15 ورزشکار جانباز و معلول ایران پس از سه روز از آغاز بازیهای جهانی معلولان در استوکمندویل انگلستان از این بازیها اخراج شدند. مارگارت تاچر نخستوزیر انگلیس بازیها را افتتاح کرده بود و در مراسم افتتاحیه، ورزشکاران ایران عکسهایی از آیتالله خمینی به همراه داشتند و شعارهایی «علیه امپریالیسم و صهیونیسم» سر دادند. (همان، و روزنامه اطلاعات، 9 مرداد 65، ص7)
چهار. آبان 1365، جلسه مهم فرماندهان درباره عملیات کربلای 4
هفتمین روز این ماه فرمانده کل سپاه در جلسه فرماندهان سپاه گفت: «الآن بدو بدو دارند از آمریکا و شوروی میآیند، میگویند تورو به خدا یک کاری بکنید. چرا؟ زیرا دنیا با خود میگوید ما اگر قبل از پیروزی ایران، مسالهمان را با این کشور حل نکنیم بعد از پیروزی اصلا نمیشود با اینها صحبت کرد. الآن از جاهای مختلف از جمله عربستان تا حالا سه هیئت آمده و حرفهایی زدهاند که در این جلسه نمیتوانم بگویم. من فقط این را بگویم که از آمریکا آمدهاند، از شوروی آمدهاند. همه اینها برای چیست؟ برای اینکه میبینند شما راه افتادهاید و آنها عقب افتادهاند.» محسن رضایی که به طرح عملیات آینده (کربلای 4) خیلی دل بسته بود به فرماندهان گفت: «عملیات آینده شما اصلا اوضاع دنیا را به هم میریزد. وضع دنیا را دگرگون میکند.» (روزشمار جنگ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، کتاب 44، ص506)
چند روز بعد ماجرای سفر مخفیانه مکفارلین، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا به تهران افشا شد. ماجرایی که مربوط به بهار همین سال بود.
پنج. تهران، بهار 1365
قبل از همه وقایعی که به آنها اشاره کردم در فروردین 1365 پس از فتح فاوِ عراق بهدست ایرانیها، بوش، معاون رئیسجمهور آمریکا، در سفری به کشورهای عربی منطقه سخنان تندی علیه ایران گفت. کشورهای عربی بر خرید تسلیحات افزودند تا در برابر خطر احتمالی ایران آماده باشند. هاشمی رفسنجانی در خطبههای نماز جمعه از خجالت آمریکاییها درآمد و علیه سفر بوش و حرفهایش موضع گرفت. فریادها در ایران و آمریکا بلند بود. پس از این ماجرا و در اردیبهشتماه 65 خبرگزاری فرانسه پاسخ هاشمی رفسنجانی به تهدیدهای ریگان را اینگونه گزارش کرد: «هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران امروز جمعه تهدیدات رونالد ریگان، رئیسجمهوری آمریکا، در مورد انجام اقدامات تلافیجویانه نظامی علیه ایران را «پوچ» خوانده و اخطار کرد در صورتی که این تهدیدات به مورد اجرا گذارده شوند، آمریکا خواهد فهمید ترور چه معنی دارد… رئیس مجلس ایران از سوی دیگر تبلیغات امپریالیستی را در مورد قاچاق سلاح آمریکایی به مقصد ایران مسخره توصیف کرد… وی همچنین این توطئهها را که حاکی از وحشتی است که انقلاب اسلامی و بسیج ملت ایران در آمریکا و نوکرانش در منطقه بهوجود آورده است، محکوم کرد. وی سپس از ملت ایران خواست تا برای دادن یک درس جدید به خصم آماده باشد.» (اوج دفاع، ص 78)
با تمام این سخنان به نظر میرسید روابط میان ایران و آمریکا در بهار این سال در بهترین حالتش در تمام دهه شصت قرار داشت. روند معامله مخفیانه سلاح میان ایران و آمریکا که از سال 64 آغاز شده بود ادامه داشت، ایران در برابر کمکش به آزادی گروگانهای آمریکایی در لبنان، سلاحهای آمریکایی دریافت میکرد و کار تا جایی پیش رفت که خرداد همین سال مکفارلین، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا، به تهران سفر کرد. تیم او پس از چند روز مذاکره در هتلی در تهران، ایران را ترک کردند.