درسهایی که ظریف از هاشمی آموخت؛ مدیریت سیاسی جنگ به شیوه هاشمی!

وزیر امور خارجه کشورمان از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان بزرگ‌مرد تاریخ ایران و اسلام یاد کرد و گفت: من از آقای هاشمی یاد گرفتم که شجاعت به معنای تندروی نیست و همه ما قرار است فدای نظام، کشور و انقلاب اسلامی شویم نه این‌که کشور و نظام را فدای خود کنیم.
به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف ظهر روز یکشنبه در همایش آیت‌الله هاشمی‌ و هشت سال دفاع مقدس که با حضور ناطق نوری و تعدادی از اعضای خانواده رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلاحت نظام در کتابخانه ملی برگزار شد در ابتدای سخنان خود با گرامیداشت یاد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و ادای احترام به خانواده او تصریح کرد: بخشی از خاطراتی که من از آقای هاشمی دارم مربوط به مذاکرات جنگ تحمیلی است، قطعنامه ۵۹۸ و مسائل بعد از آن است که برخی از این خاطرات هنوز امکان طرح ندارد و روزی که این خاطرات مطرح شود شخصیت برجسته آیت‌الله هاشمی رفسنجانی خیلی برجسته‌تر از اکنون برای همگان روشن می‌شود.
وی گفت: من در جریان این مذاکرات یک درس در قالب دو نکته از آقای هاشمی آموختم؛ این‌که شجاعت هممواره به معنای تندوری نیست، بلکه در بسیاری موراد شجاعت به معنای انتخاب تلخ و آینده‌نگری است. ترجیح منافع ملی بر منافع شخصی است و آقای هاشمی رفسنجانی در تمامی برهه‌های زندگی خود نموداری از این نوع شجاعت و واقعیت بودند. ایشان بسیار شجاع بودند و این شجاعت را در راستای منافع ملی کشور و اسلام صرف می‌کرد.
وی افزود: نکته دومی که از ایشان آموختم این واقعیت است که ما قرار است هزینه نظام انقلاب و کشور شویم نه این‌که کشور و نظام هزینه ما شود. شما اگر در رفتار سیاسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دقت کنید می‌بینید که در جای جای زندگی ایشان این آمادگی به وضوح مشاهده می‌شد.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطر نشان کرد: در حوزه دیپلماسی در حدیک کارشناس کوچک از دور شاهد بودم که ایشان همواره این آمادگی را داشتند که خود را هزینه انقلاب و نظام کنند نه این‌که انقلاب و نظام را هزینه صحبت‌ها، سیاست‌ها و حرف‌هایی که فقط برای اسم و رسم باقی می‌ماند، کند که معروفترین آن در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ است. در شرایطی که کشور اقتضا می‌کرد آقای هاشمی این آمادگی را داشتند که مسئولیت این موضوع را بپذیرند و امام ناگزیر از پذیرش این مسئولیت نشود.
وزیرامورخارجه کشورمان در ادامه سخنان خود در این همایش با اشاره به نحوه برخورد سازمان ملل و شورای امنیت با جنگ تحمیلی و جنایت‌های صدام علیه ملت مظلوم ایران تصریح کرد: به جرات می‌توان بگویم که در تاریخ سازمان ملل و شورای امنیت، برخورد این شورا با موضوع جنگ تحمیلی یکی از سیاه‌ترین نمونه از عملکردهای این شورا است و اگر بررسی کنیم به این نتیجه می رسیم که در تاریخ سازمان ملل و شورای امنیت شاید یک اقدام مثبت از سوی آنها در مورد جنگ تحمیلی، مشاهده نکنیم.
وی با بیان اینکه هفت روز بعد از اینکه صدام به ایران حمله کرد و قسمتی از خاک ایران را اشغال کرد شورای امنیت اولین قطعنامه خود در این زمینه که قطعنامه ۴۷۹ بود را صادر کرد. حال این موضوع را مقاسه کنید که در جریان حمله صدام به کویت شورای امنیت شش ساعت بعد از این حمله عراق را محکوم کرد.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان ادامه داد: در قطعنامه‌ای که شورای امنیت بعد از هفت روز صادر کرد در آن صحبت از حمله نظامی عراق به ایران و خروج اشغالگران از کشورمان نکرد چراکه در آن موقع سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل گفته بود منطقه ای که عراق از خاک ایران اشغال کرده منطقه مورد اختلاف است و در همین چارچوب شورای امنیت در بیانیه خود حرفی از اینکه اشغالگران از خاک ایران خارج شوند و به مرزهای بین‌المللی بازگردند، نکرد.
وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: اولین باری که شورای امنیت درباره خرج نیروهای اشغالگر از سرزمین‌های ایران موضعی را مطرح کرد در قطعنامه‌ای بود که بعد از آزادی خرمشهر منتشر کرد. این شورا از فاصله قطعنامه ۴۷۹ تا قطعنامه ۵۱۴ در مورد جنگ عراق علیه ایران سکوت کرده بود.
ظریف تصریح کرد: اداره جنگ تحمیلی در صحنه بین‌المللی در برابر این میزان بی توجهی به قوانین بین‌المللی از سوی سازمان های بین‌المللی کار شاقی است و باید به تمام مسئولان کشور در آن زمان که در راس آن امام خمینی (ره) رهبر معظم انقلاب و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی قرار داشتند، آفرین گفت.
وی در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به استفاده صدام از سلاح‌های شیمیایی علیه ایران تصریح کرد: در سال ۶۴ من کاردار ایران در سازمان ملل متحد بودم. در آن موقع پیش رئیس وقت شورای امنیت سازمان ملل که یکی از اعضای دائم این شورا بود رفتم و به او گفتم که در جنگ علیه ما عراق از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. کشورهایی که امروز فریاد آنها مبنی بر اینکه سلاح‌های شیمیایی برای آنها خط قرمز است گوش فلک را کر کرده است، به ما گفتند که ما به عنوان رئیس شورای امنیت اجازه نداریم در مورد این موضوع و استفاده عراق از سلاح های شیمیایی علیه ایران صحبت کنیم. در حالیکه در شش گزارش تاکید شده بود که عراق در جنگ علیه ایران از سلاح شیمایی استفاده کرده است حتی یک بار شورای امنیت حاضر نشد که عراق را در این باره محکوم کند و فقط در یک بیانیه استفاده از سلاح شیمیایی علیه سربازان ایرانی را تقبیح کرد اما حاضر نشد که بگوید چه کشوری از این سلاح ها استفاده کرده است.
وی با اشاره به نحوه مدیریت قطعنامه ۵۹۸ از سوی آقای هاشمی در آن شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح کرد: من از آقای هاشمی در این صحنه‌ها یاد گرفتم که شجاعت همیشه به معنای تندروی نیست. شما به برخی از حرف‌هایی که این روزها زده می شود توجه نکنید. واقعیت‌های امروز را حتی برخی از دوستان نادیده می گیرند چه برسد به مسائل ۳۰ سال قبل.
وی در بخشی از صحبت‌های خود با بیان اینکه شورای امنیت سازمان ملل تاکنون سه بار خیز برداشته تا ایران را مورد تحریم قرار دهد، خاطر نشان کرد: بعد از اشغال لانه جاسوسی و همچنین بعد از جنگ شورای امنیت تلاش کرد که ایران را تحریم کند ولی نحوه مدیریت کشور مانع این موضوع شد. ولی ما در مورد سوم یعنی مسئله هسته‌ای با تحریم‌ها روبرو شدیم و اینها تفاوت نحوه مدیریت کشور را نشان می دهد که ما در دو مرحله اول توانستیم مانع این موضوع شویم ولی در مورد سوم گرفتار تحریم‌ها شدیم.
وی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع نامه‌نگاری‌های آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با صدام حسین اشاره کرد و گفت: در این موضوع نیز می بینیم که آقای هاشمی آمادگی داشتند که خود را برای نظام فدا کنند و این موضوع که شجاعت به معنای تندروی نیست را در طول این نامه نگاری ها مشاهده می کنیم و در واقع صفحه زرینی از نوع نگرش آقای هاشمی در مورد کشور و نظام دیده می شود.
ظریف با اشاره به حساسیت و دقتی که مرحوم هاشمی رفسنجانی در نامه‌نگاری‌هایی که با صدام داشته است، گفت: من این جدیت را به وضوح مشاهده کرده‌ام و اینها همه درس تاریخی است برای کسانی که تاریخ جنگ را مرور می کنند. من در آن زمان توفیق داشتم که کار را از نزدیک دنبال کنم و مراقبتها و درایت‌های ایشان در این زمینه را به خوبی به یاد دارم.
وزیر امور خارجه کشورمان به تعیین متجاوز از سوی دبیرکل سازمان ملل در جریان جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: در مورد این مذاکرات نیز باید زمان بگذرد تا امکان طرح برخی از مسائل مرتبط با آن فراهم شود ولی تاکید دارم که اگر مدیریت شجاعانه و از خود گذشتگی آقای هاشمی نبود هیچگاه ما نمی توانستیم محکومیت صدام حسین به خاطر حمله به ایران را از سازمان ملل و دبیرکل آن بگیریم. البته ما در این زمینه نیز شاهد برگه ننگینی از رفتار شورای امنیت هستیم چراکه علیرغم اینکه دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود اعلام کرد که صدام مسئول جنگ تحمیلی است، شورای امنیت در این ارتباط سکوت کرد.
ظریف در پایان صحبت‌های خود گفت: در پایان می‌خواهم بار دیگر درس‌هایی که از آقای هاشمی رفسنجانی یاد گرفته‌ام را تکرار کنم. از ایشان یاد گرفتم که شجاعت به معنای تندروی نیست و همه ما قرار است که فدای نظام کشور و انقلاب شویم نه اینکه نظام و کشور را فدای خود کنیم.