انواع خاطره و ویژگیهای آن به زبان ساده
اختصاصی خاطره نگاری
از کتابهایی که این روزها توجه بسیاری از مخاطبان و حتی نویسندگان را به خود جلب کرده، خاطره یا سرگذشت پژوهشی است. گرچه عده ای بر این عقیدهاند که نوشتن خاطرات بسیار راحت تر از رمان یا داستان بلند و حتی کوتاه و… است؛ اما باید بدانید نویسندهای که در این راه قلم برمیدارد کاری بس دشوار را پیش رو دارد، چون خاطرات مستند هستند و مانند رمان یا داستان کوتاه زایده ی تخیل نویسنده نیستند.
خاطرات در زمانی واقعی اتفاق افتادهاند و ترتیب آن باید حفظ شود؛ خاطرات اتفاقاتی هستند که در ذهن افراد ثبتشدهاند و توالی حوادث هم باید مد نظر نویسنده باشند (کودکی، نوجوانی، جوانی و…)
خاطرات با توجه به ویژگیهای متنوعی که دارند در بخشهای مختلفی دستهبندی میشوند:
خاطرات به دو دسته شفاهی و کتبی تقسیم میگردند. خاطرات شفاهی، آن دسته از خاطراتی است که صاحب خاطره خود اقدام به ثبت آنها نمیکند، بلکه به صورت شفاهی برای دیگران نقل مینماید. این خاطرات به نوعی بیان دلتنگی های راوی برای دوست یا آشنایی است که جهت درد و دل کردن بیان میشود ودر این صورت مطمئناً به نوعی زوال میانجامد. اگر در این بین فرد متخصصی که در زمینه نویسندگی فعالیت دارد بتواند آن خاطرات شفاهی را مکتوب بنویسد( البته خاطراتی را برای نوشتن و مکتوب شدن باید انتخاب کرد که غیر کلیشهای و نو باشند و دارای جذابیت) ماندگار می شوند.
خاطرات مکتوب یا میتواند توسط خود راوی نوشته شود (خاطرات خود نوشت) یا توسط نویسنده، که در هر دو صورت باید نکاتی قابل تأمل را برای جامعه در برداشته باشد.
برخی خاطرات مکتوب، آنچنان اهمیتی دارندکه گاه به صورت سرگذشت پژوهشی درمیآیند و تاریخ چند دهه از زندگی یک فرد را در محدودهی زمانی مشخصی بیان میکنند. این سرگذشت پژوهشی از آن جهت حائز اهمیت است که تاریخ یک کشور را در محدوده ی زمانی مشخصی از نگاه آدمهایی میبیند که در حادثهای حضور داشتند؛ مانند حوادث انقلاب، دفاع مقدس یا حتی زندگی بزرگان.
بنابراین خاطرات از ابعاد و جنبههای مختلف صورى، حجم و ریخت، محدوده و دامنه، موضوع، محتوا و جایگاه افراد و با توجه به موقعیت راوى یا صاحب خاطرات به خود نگاشت، ترجمه حال ( مشاهده نویسى یا واقعهنگاری) شرح دیدههای نویسنده از وقایع بیرونى و احوال دیگران تقسیمبندی میشوند.
مؤلفههای خاطرهی خوب عبارت هستند از:
1- نثر روان.
2- معتبر بودن راوی که در بیان روایت صادق است.
3- مشخص بودن زمان و معین بودن مکان واقعه.
در نهایت اینکه همین خاطرات میتوانند زیرمجموعه زندگینامه نویسی، رمان، داستاننویسی و بسیاری از مکاتب ادبی دیگر شوند.
نویسنده: مریم عرفانیان