پرهیز از جدل و ماجرای سررسید شهید بهشتی برای ملاقات با افراد!

مرحوم بهشتی در مواجهه با اندیشه‌ها و اشخاص سعه صدر بالایی داشت. من ندیدم که ایشان وارد جدل با افراد بشود. تلاشش همه این بود که در مواجهه با افکار و یا اشخاص، روی آن جنبه مثبتی که قابل استفاده است و می‌شود روی آن تکیه کرد، انگشت بگذارد. نمی‌رفت سراغ وجوه منفی افکار، با اینکه آنها را به‌ خوبی درمی‌یافت. در ارزیابی اشخاص هم همین‌طور بود. ایشان دفترچه‌های سررسیدی داشت که مربوط به سال‌های بعد از انقلاب هم هست تا دو سه سال و با هرکس که ملاقات می‌کرد، مثلاً می‌نوشت با فلان فرد دیدار کردیم و ایشان به‌نظر من، این خصوصیت مثبت را دارد و به‌درد چنین کاری می‌خورد. این جالب است که یک فردی در پی کشف وجوه مثبت افراد است و حتی از لحاظ فکری هم همین‌طور بود.
در نقد اندیشه‌ها اول به‌دنبال وجوه مثبت آنها می‌رفت؛ نه بدین‌معنا که جنبه‌های منفی را نمی‌دید، اما اینها در ذهنش برجسته می‌شد و مجال می‌داد تا در ذهن شکل بگیرد و این خودش یک ویژگی و خصلت خیلی مهمی است. به‌هرحال، من ندیدم ایشان در هیچ گفتگویی وارد فضای جدل بشود. به ما می‌گفت که هروقت دیدید که شما در یک مباحثه‌ای دارید وارد جدل می‌شوید، زود آن مباحثه را تمام کنید. برای اینکه اینجا میدان کشمکش تمایلات درونی آدم‌هاست و هرگز پایانی ندارد. این یکی تلاش می‌کند بر آن یکی تفوق پیدا کند، آن یکی تلاش می‌کند بر این یکی تفوق پیدا کند و چیزی از این حاصل نمی‌شود. چنین مباحثه‌ای را زود قطع کنید، چون دیگر به هیچ دردی نخواهد خورد. فقط تلاش برای یک نوع زورآزمایی برای یک نوع تفوق پیدا‌کردن افراد بر همدیگر است و این را خودش مراعات می‌کرد، حتی در برخورد با کسانی که نسبت به فکر او و یا به شخص او نقد می‌کردند، آن‌هم گاهی با تندی و نه با رعایت ادب و احترام.

راوی: سید محمد رضا بهشتی

منبع: در گفتگو با خبرگزاری ایسنا