کش و قوسهای قوای مجریه و قضائیه برای آزادی کرباسچی

روزنوشتهای آیت الله هاشمی رفسنجانی، 23 فروردین 1377

آقاى [رضا] عبداللهی، نماینده ماه‌نشان آمد. از اوضاع اقتصادى و سیاسى اظهار نگرانى ‌کرد و مثل گذشته، پیشنهاد حذف سوبسیدها را داد و از کمک‌هاى من براى فعال شدن معادن و صنایع روى در زنجان قدردانى نمود و گفت، امسال 20 میلیارد تومان، اوراق مشارکت فروش رفته است.
آقاى [عباسعلی] وکیلى، رییس ستاد [رسیدگی به امور] آزادگان آمد و گفت، آزادشدگان اخیر ایرانى از عراق، فقط حدود هفتاد نفرشان آزاده هستند و بقیه به جرایم دیگر زندانى بوده‌اند. در مورد نحوه ادامه کار بنیاد آزادگان مشورت کرد.
آقاى [علی] لاریجانى، [رییس سازمان صداوسیما] آمد. راجع به خطرهاى وضع موجود و اختلاف قواى مجریه و قضاییه گفت و از من خواست بیشتر دخالت کنم. گفتم، خود او با دفتر رهبرى و سایرین مربوط به موضوع مذاکره و آنها را قانع کند که آزاد کردن شهردار و ادامه محاکمه آرام به نفع است. آقاى [حسین] مرعشى، [نماینده کرمان]، از قول آقاى ناطق [نوری]، اطلاع داد که آقاى [محمد] یزدى، به قرار دیشب عمل نمى‌کند.
آقاى خاتمى، [رییس ‌جمهور]، براى ناهار آمد. از خبر تصمیم آقاى یزدى به عدم آزادى شهردار و عدم شرکت در جلسه شب ناراحت بود و براى ادامه تلاش مشورت کرد و تلفنى از دفتر من با آقاى یزدى صحبت کرد. آقاى یزدى خبر را تأیید کرد و گفت، نامه نوشته که مى‌فرستد. گفتم آقاى خاتمى، عصر قبل از جلسه هیأت دولت، با رهبرى ملاقات کنند و ایشان را در جریان بگذارند که بتوانند مسأله را با توجه به همه جوانب در هیأت دولت مطرح کنند.
عصر بعد از ملاقات رهبرى، آقاى خاتمى تلفنى گفتند که از مذاکره با رهبرى هم نتیجه‌اى نگرفته‌اند. آقاى [علی] لاریجانى هم آمد و گفت، ایشان نتوانسته نتیجه‌اى بگیرد. آقاى [محمدرضا] عباسى [فرد]، معاون آقاى یزدى آمد و گفت، حمله‌هایى که به آقاى یزدى از سوى جناح چپ شد، ایشان را به طرف گروه‌ آقای [علی] رازینى هل داد. قبلا با هم بر سر مسأله شهردارى اختلاف داشتند و فعلا قوه قضاییه یکپارچه شده و از موضع دولت ناراحت است؛ به‌خصوص از موضع آقاى [عبدالله] نورى، [وزیر کشور] و مصاحبه آقاى [عطاءالله] مهاجرانى، [سخنگوی دولت].
شوراى [مرکزی اتحادیه] انجمن‌های اسلامى دانش‌آموزان آمدند. گزارش‌کار دادند و برنامه کنگره [راه کربلا، ویژه بزرگداشت شهدای دانش‌آموز] را گفتند. آقایان حسین مرعشى و على اخوى‌زاده آمدند. از بن‌بست مذاکرات ناراحت‌اند. على، شرح بازجویى خود را داد که مربوط به آقای کرباسچى بوده و آقای رازینى، [رییس دادگستری تهران] گفته که آقاى یزدى، [رییس‌قوه قضاییه]، براى بازداشت آقای کرباسچى فشار آورده است. گفت، آقاى [محمدمحمدی] رى‌شهرى هم از آقاى رازینى در مورد اتهامی، بازجویى غیررسمى کرده و گفتند، [حزب] کارگزاران [سازندگی]، انتظار دارد که من موضع علنى بگیرم؛ گفتم صلاح نیست.
شب میهمان رهبرى بودم. چهار ماه از خاطرات سال 1360 را براى مشورت به ایشان دادم که بخوانند. درباره جلسه دیشب سران سه قوه و تخلف آقاى یزدى از قرار گفتم و خواستم که ایشان براى حل مشکل کمک کنند. ایشان اظهار آمادگى کردند که اگر آقاى خاتمى، حساب خود را از عوامل سروصداها جدا کنند و درخواست آزادى شهردار را بنمایند، براى جلوگیرى از تضعیف مدیریت مى‌پذیرند.
درباره شایعه تغییر آقاى [محمد] یزدى، [رییس قوه قضاییه] صحبت شد. ایشان گفتند که صحت ندارد و بنا نیست که آقاى یزدى عوض شود؛ اگرچه قوه قضاییه مشکل دارد، ولى بهتر از آقاى یزدى هم پیدا نکرده‌اند.گفتند آقاى رى‌شهرى هم استعفا داده، ولى پذیرفته نشده است. در مورد مشکلات اقتصادى کشور صحبت شد و خواستم که ایشان بیشتر پیگیرى کنند.
به خانه آمدم. در اخبار ساعت ده‌ونیم شب [شبکه دو سیما]، در اخبار دولت، باز هم مسأله شهردارى مطرح و از مردم خواسته شد که تظاهرات نکنند. آقاى خاتمى، رییس‌جمهور آمدند؛ مذاکرات و توافق من با آیت‌الله خامنه‌اى را شنیدند. نگران است‌که با این اقدام، با دوستانش فاصله پیدا کند و نهایتا آقاى کرباسچى هم در محاکمه محکوم شود، ولى در مجموع خوشحال شد. قرار شد با رهبرى براى کیفیت اقدام تماس بگیرد.