روایت یک دیپلمات از دیداری منتقدانه با هاشمی رفسنجانی پس از توافق ژنو!

ناصر نوبری، دیپلمات سابقه دار کشورمان در بخشی از برنامه تلویزیونی جهان آرا از شبکه افق، به روایت دیدارش با آیت الله هاشمی رفسنجانی پس از امضای توافق ژنو پرداخت؛ وی با اشاره به سابقه همکاری با مرحوم هاشمی‌رفسنجانی و اعتماد وی به دیدگاه‌‌های کارشناسی نوبری، افزود: بعد از نامه به رئیس‌جمهور، ملاقاتی با آقای هاشمی‌رفسنجانی داشتم. در این دیدار قرار بود خطرات و هچل‌‌های این موافقتنامه را توضیح بدهم. با صمیمیتی که با ایشان داشتم عرض کردم: حاج آقا! یک سنی از شما گذشته و باید به فکر آخرت باشید. اگر ایران براساس این موافقتنامه به هچل افتاد، در آن دنیا جوابی برای آن دارید؟ آیت‌الله هاشمی در جواب بنده گفت: خیال من راحت است. من این بستر را باز کردم و ایران را از بن‌بست نجات دادم. وی افزود: من بلافاصله به ایشان گفتم شما به لحاظ کلی گفتید ولی همه جزئیات توافق به گردن شما است. گفتند چرا باید به گردن من باشد؟ پاسخ دادم چون آقای روحانی با حمایت‌‌های شما رئیس‌جمهور شد و اگر حمایت‌‌های شما نبود او به این منصب نمی‌رسید. گفتند بله! این را قبول دارم. نوبری تصریح کرد: تا این را گفتم آقای هاشمی روی جزئیات مفصل بحث کردند. من رفته بودم که هچل را آنالیز کنم و راه‌حل بگویم، اما جلسه مفصل به ایشان اختصاص یافت. من می‌خواستم بگویم این برنامه‌ای را که آمریکایی‌ها چیدند آخرش به اینجا منجر خواهد شد اما ایشان مرتب می‌گفتند فلانی به من گفته آقای جان کری قول داده است این کارها را بکند. باور کنید مذاکرات من با آقای رفسنجانی مرتب در این می‌گذشت که آقای کری قول داده، آقای کری گفته، آقای کری قول داده. دیپلمات باسابقه کشورمان ادامه داد: کار به جایی رسید که دیدم دیگر نمی‌توانم دیدگاه‌‌های خود را مطرح کنم. پروپاگاندایی که از آقای کری به ایران منتقل شده بود در حدی بود که تا سطح افراد بسیار مهمی مانند آقای هاشمی‌رفسنجانی توسعه پیدا کرده بود. من می‌خواستم این هچل را تشریح کنم ولی ایشان با اظهارات کری، من را خنثی می‌کرد. نوبری افزود: من در همان جا گفتم که این قول و قرارها در روابط بین‌الملل امروز تعریف نشده است، این قول‌ها و قرارها با سیستم حکومت آمریکا جواب نمی‌دهد. آقای کری امروز هست و فردا نیست. این دولت می‌‌‌‌‌‌‌‌آید و آن دولت می‌رود. در آن نامه به رئیس‌جمهور گفتم شما اگر بندها و جزئیات را در توافق محکم نکنید و این قرارداد را به آقای کری وابسته کنید، احتمال دارد فردا کنگره یک مصوبه بیاورد و با دوسوم رای حتی آقای اوباما هم نتواند کاری کند چه برسد به کری. سفیر اسبق ایران در شوروی گفت: بنده رفتم که بگویم این مدل ما را به هچل می‌اندازد و ما مشکل بانکی و اقتصادی پیدا خواهیم کرد پس بیایید از الان برای کشور برنامه‌‌ریزی کنیم که یک مسیر سالمی برای ارزگیری کشور به دست بیاوریم. ایشان گفتند چه؟ گفتم گردشگری. گفتم با توسعه توریسم ارز به دست بیاوریم و اتکای کشور را به ارز نفتی کم کنیم. ایشان احساس کردند این فکر درازمدت است و تصورشان این بود که کری قول داده و 100 میلیارد دلار نقد بلافاصله پس از امضای توافق ژنو حاصل خواهد شد. نوبری با بیان اینکه این هچل با آنچه در ژنو آمده بود کاملا مشخص بود، تصریح کرد: این معادله را به نحوی تنظیم کرده بودند تا شرایطی پیش بیاید که با تحریم‌ها و برنامه‌‌های اقتصادی که روی ایران اعمال می‌کنند، ایران نتواند متقابلا برنامه هسته‌ای‌‌‌‌اش را توسعه بدهد. این را در موافقتنامه ژنو 4 سال پیش گنجانده بودند. یعنی آنها تحریم‌ها را توسعه دهند و برنامه هسته‌ای ایران نیز محدود بماند. چرا؟ چون قبل از برجام هر چه آنها تحریم‌ها را توسعه می‌دادند، ما هم در مقابل انرژی هسته‌ای را گسترش می‌دادیم و مهار می‌کردیم تحریم آنها را. آنها می‌خواستند توسعه برنامه هسته‌ای را محدود کنند و تحریم‌ها را توسعه دهند. وی ادامه داد: این هچل الان از کجا حاصل شده است؟ از اینجا حاصل شده که ما به طرف مقابل اعتماد کردیم. ما به آمریکا اعتماد کردیم؛ ما فکر کردیم اگر آنچه آنها می‌گویند اجرا کنیم، آنها هم متقابلا آنچه ما می‌خواهیم را در موعد خودش اجرا خواهند کرد. هچل از اینجا شروع شد. در حالی که در روابط بین‌الملل امروز اصولا چیزی به نام اعتماد وجود ندارد و منافع و اهرم‌‌های فشار حرف آخر را در دیپلماسی می‌زند. نوبری با بیان اینکه در انتخابات سال 88 در ستاد موسوی بوده است، خطاب به مردم گفت: مردم! بدانید برجام پشت برجام برای تجزیه ایران برنامه آمریکاست. اگر به ایران عشق دارید جلوی این مسیر که برای ایران طراحی شده بایستید.

منبع: روزنامه وطن امروز، شماره 2261، سه شنبه 1396/6/28