«آقاى خاتمی، در نیویورک گفته، مسأله رشدى پایان یافته است، این مسأله مربوط به عصر جنگ تمدن‌ها بود و امروز عصر گفت‌وگوى تمدن‌هاست»

روزنوشتهای آیت الله هاشمی رفسنجانی، ۳ مهر ۱۳۷۷

اعلان شد که ایران و انگلیس، به دنبال توافق در مسأله [سلمان] رشدى، روابط خود را به سطح سفارت بالا می برند؛ قبلا انگلیس شرط کرده بود که ایران، تهدید رشدى را پایان‌ یافته اعلان کند و کتبا تضمین نماید و جایزه [بنیاد پانزده خرداد برای کشتن سلمان رشدی] را لغو کند. آقاى خاتمى، [رییس‌جمهور]، در نیویورک گفته، مسأله رشدى پایان یافته است، این مسأله مربوط به عصر جنگ تمدن‌ها بود و امروز عصر گفت‌وگوى تمدن‌هاست، ولى فتواى امام را کس دیگر، نمى‌تواند پس بگیرد و انگلیس از تضمین کتبى صرف‌ نظر کرد و به قول شفاهى [آقای کمال خرازی]، وزیر امور خارجه ایران اکتفا نمود. آقاى خرازى، با صراحت از جایزه بنیاد پانزده خرداد فاصله گرفته است. قبلاً هم گفته بودیم که این جایزه، ربطى به دولت ندارد. بعضى روزنامه‌ها از دیروز، مخالفت با تضعیف فتواى امام علیه رشدى را شروع کرده‌اند و خط امامى‌ها، دچار مشکل شده‌اند.

مسأله موافقت آقاى [عطاءالله] مهاجرانى، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی]، با برخورد با روزنامه توس و هماهنگ‌ شدن با اقدام قوه قضاییه، براى جناح چپ مسأله‌ساز شده و زبان جناح مقابل را تیزتر کرده که چرا قبلا خودش اقدام نکرده که رهبرى، مجبور به دخالت شوند. به طور کلى، با توجه به وضع جدید در مسأله [سلمان] رشدى، اکنون جناح رقیب، خط امامى‌ها را با دلیل، متهم به عدم صداقت در شعار خط امامى بودن مى‌کنند؛ چون مسأله رشدى، بیش از هر کس به امام برمى‌گردد.

محافل بین‌المللى و رسانه‌ها هم تبلیغ سنگینى، مبنى بر میانه‌روى دولت ایران و عقب‌نشینى از افکار امام آغاز کرده و خود [سلمان] رشدى هم اعلان‌ رضایت و آرامش‌کرده است؛ ضمن اینکه قبول دارند، تغییر مهمى در محتواى نظر ایران پیش نیامده و بیشتر تعبیرات لفظى، روشن‌تر است. مسأله اصلى این است‌ که فعلا دولت انگلیس، به خاطر ترس از عقب‌ افتادن از رقباى خود در اتحادیه اروپا، مایل است مسأله حل شود و به همین خاطر، امپریالیسم خبرى به‌کارگرفته شده است.

اجلاس دو هزار نفر از علماى اهل سنت در کابل خاتمه یافت؛ دولت طالبان را تأیید کردند و به ایران اخطار دادند که وارد جنگ با طالبان نشود و تهدید به حکم جهاد کردند. در این میان، اخراج کاردار طالبان از عربستان سعودی و احضار کاردار عربستان هم قابل توجه است؛ گرچه مسأله مربوط به عدم تحویل [اُسامه] بن‌لادن، [رهبر القاعده]، به سعودى از سوى طالبان است، ولى‌ گاهى به حمایت معنوى از ایران تفسیر شده است.

طوفان کم‌سابقه‌اى، منطقه کارائیب را در برگرفته و صدها تلفات و میلیاردها دلار خرابى داشته و هنوز ادامه دارد. مسأله کوزوو، رو به شدت مى‌رود و ناتو آماده دخالت مى‌شود. ظهر بچه‌ها جمع بودند. یاسر، آقاى [محمد] فرنود -عکاس- را آورده بود، براى‌کتاب خاطرات [1360]، عکس مناسب از من تهیه کند. از فرصت استفاده شد و عکس‌هاى زیاد خانوادگى برداشتیم. شب کمى رعد و برق و باران داشتیم.