اسرائیل و ماجرای مک فارلین

به گزارش خاطره نگاری، هفته گذشته، 11 آبان، همایشی برای بازخوانی ماجرای مک فارلین به همت انجمن اندیشه و قلم و کتابخانه ملی برگزار شد که در آن جعفر شیرعلی نیا یکی از سخنرانان مراسم بود. شیرعلی نیا به رابطه مک فارلین و اسرائیل از یک سو و جنگ ایران و عراق با اسرائیل از سوی دیگر پرداخت. پیش از شنیدن تحلیل او درباره ماجرای مک فارلین، این یادداشت کوتاهِ تلگرامیِ شیرعلی نیا را که مقدمه ای است بر سخنانش در همایش بخوانید بعد به سراغِ فایل صوتی بروید:

«اگر حملات تبلیغاتی در طول این جنگ جدی گرفته می‌شد، شاید ناظری که در کنار ایستاده بود، گمان می‌برد عراق و ایران با اسرائیل می‌جنگند نه با یکدیگر. زیرا از بین دلایلی که صدام حسین در ابتدا آورد تا حمله خود به ایران را توجیه کند، این بود که می‌گفت:پیروزی بر ایران راه رسیدن به قدس را هموار می‌کند. با وجود اینکه ایران این جهت‌نمای عراقی را به تمسخر می‌گرفت اما در ادامه، تبلیغات ایران از همین منطق توخالی استفاده کرد و صدام حسین را مزدور صهیونیسم توصیف کرد و عراق را مثل مصر مسئول انحراف توجه جهان اسلام از رویارویی با اسرائیل معرفی نمود.
واقعیت این است که این گفتمان ضدصهیونیستی در بسیاری از مواقع هیچ اهمیتی برای اسرائیل نداشت، به‌خصوص مادامی که می‌دید جنگ با او فاصله دارد. حتی احساس می‌کرد درگیری و جنگ بین ایران و عراق از یک سو و بی‌طرفی مصر و شکاف حاد بین جهان عرب از سوی دیگر، فرصتی فراهم ساخته است تا در غیاب فشارهای هماهنگ عربی و اسلامی و نیز فشارهای غربی، برای دشمنی‌اش با لبنان از آن استفاده کند.» اسرائیل «جز به حفظ توان قوا فکر نمی‌کرد، به نحوی که این توازن قوا مانع پیروزی هر یک از طرفین این جنگ شده و تا آن‌جا که ممکن است دوره جنگ را طولانی‌تر کند.»
بپسندیم یا نپسندیم این تحلیل در بسیاری از منابع غیرایرانی یک تحلیل محوری است. اگر آن را نادرست می‌دانیم باید در مجامع پژوهشی بین‌المللی تحلیل و دیدگاه‌هایمان را بیان کنیم و آشفته‌شدن و پاک کردن صورت مساله مشکلی را حل نمی‌کند.

نهادهای مرتبط با حوزه‌ تاریخ جنگ چه اقداماتی در زمینه‌ بین‌المللی انجام داده‌اند؟

جمله‌های بالا را از کتاب «عملکرد شورای امنیت در جنگ ایران و عراق» از دکتر «حمد عبدالعزیز الکواری» آورده‌ام، او از شخصیت‌های سیاسی و پژوهشی قطر است که در سال‌های جنگ نماینده‌ی قطر در سازمان ملل بود.
از این جهت از این کتاب استفاده کرده‌ام که پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس وابسته به ستاد کل نیروهای مسلح آن را منتشر کرده است و اگر دوستان کتابهایی را که خودشان منتشر کرده‌اند مطالعه کنند شاید از سخنان من در همایش بازخوانی ماجرای مک‌فارلین آشفته نشوند.

در ایران برای پرداختن به نقش اسرائیل در تحولات جنگ موانعی وجود دارد اما پرداختن به آن بسیار ضروری است.

آن‌چه در این سخنرانی مطرح کرده‌ام تنها در حد طرح مساله است که امیدوارم با توجه پژوهشگران این حوزه بسط یابد و چه بسا زوایای جدیدتر و دقیق‌تری از ماجرا روشن شود. فایل صوتی سخنرانی‌ام در این همایش است و به نقش اسرائیل در ماجرای مک فارلین اشاره دارد.