روایتی از روز انتخابات سال 76 و دیدار خاتمی با رهبری پس از پیروزی!
مرکز آموزش و پژوهشهای بینالملل به تازگی در ششمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، خاطرات سیاسی و دیپلماتیک دکتر سید محمد صدر از دولت اصلاحات را در شمارگان محدودی منتشر کرده است که شامل خاطرات جذاب و خواندنی از روابط خارجی سال ۱۳۷۶ است. این کتاب گفتوگو با دکتر سید محمد صدر، معاون اسبق امور کشورهای عربی-آفریقایی وزارت امور خارجه است که توسط گروه تاریخ شفاهی معاونت بینالمللی وزارت امور خارجه انجام و از سوی اداره نشر این وزارتخانه منتشر شده است. خاطرات مندرج در کتاب، حاوی مهمترین وقایع دیپلماسی ایران در سال ۱۳۷۶ است. این سال همزمان با آغاز دوره ریاستجمهوری سید محمد خاتمی و دوران معاونت امور کشورهای عربی-آفریقایی سید محمد صدر است. در این کتاب به موضوعات مختلفی پرداخته شده است که محدود به اتفاقات و وقایع خارج از کشور ایران نیست. در بخشی از آن میخوانیم:
رادیو و تلویزیون که در یک هفته آخر انتخابات بدترین اعمال و نوع تبلیغ علیه آقای خاتمی را پیشه خود کرده بود در اخبار ساعت ۱۴ روز چهارشنبه و همچنین اخبار شبانگاه خود سخنان آیتالله خامنهای را به طور ناقص بیان کرد و به گونهای نقل نمود که نمونه کامل آن که بیطرفی در انتخابات و جلوگیری از تقلب بود به گونه معکوس منعکس شد. البته در موقع پخش کامل سخنان آیتالله خامنهای این توطئه نیز خنثی شد.
اقدام عجیب دیگری که در روز پنجشنبه قبل از انتخابات صورت پذیرفت تکذیب مطالب منتشره توسط آقای موسوی خوئینیها در مورد ملاقات با مقام معظم رهبری از طرف دفتر ایشان بود. این اقدام بسیار عجیب به نظر میرسید، زیرا آقای موسوی خوئینیها متن منتشرشده را با موافقت آقای حجازی (از اعضای دفتر) پخش کرده بود. آقای موسوی خوئینیها بعدا برای من (صدر) تعریف کرد که از زمان نشر این تکذیبیه تا حالا (روز چهارشنبه بعد از انتخابات) نتوانستم آقای حجازی را پیدا کنم و دلیل این کارش را بپرسم.
به هر حال با توجه به تمام مطالب گذشته جمعه ۲ خرداد، روز انتخابات فرارسید و مردم به پای صندوقهای رای رفتند. در روز انتخابات شخصا از شش حوزه اخذ رای دیدن کردم. مسجد محلهمان بسیار شلوغ بود و چهار حوزه دیگر در خیابان دولت و شریعتی بود که شامل مسجد و مدرسه بود. در تمام حوزهها افراد با نظم و ترتیب کامل مشغول رای دادن بودند و طبقات مختلف مردم از جوان، میانسال و مسن با ظواهر متفاوت در انتخابات شرکت کرده بودند. آخرین حوزهای که بازدید کردم حوزه مسجد قبا بود. این مسجد در دست بازاریان مسلمان است و گرایش خاص به جامعه روحانیت مبارز تهران دارد. نحوه نوشتن آرا در این حوزه به گونهای بود که آرا از دور قابل خواندن بود. در اینجا بر اثر کنجکاوی رای هفت نفر را از دور خواندم که یکی از آنها به آقای ناطق نوری و شش نفر دیگر به آقای خاتمی رای داده بودند. با رویت جو انتخابات تقریبا اطمینان برایم حاصل شده بود که آقای خاتمی یا در مرحله اول، انتخابات را میبرد و یا به مرحله دوم میرود که البته رای او بالاتر خواهد بود.
جمعه شب راحت نخوابیدم و نمیدانستم فردا چه میشود. تا ساعت هفت صبح روز شنبه ۳ خرداد خبری در مورد انتخابات پخش نشد. این قضیه تا حدی نگرانم کرد، چون میدانستم که آرای شهرهای کوچک تا ساعت ۲ یا ۳ بعد از نیمه شب به ستاد انتخابات میرسد. ساعت ۸ صبح روز شنبه در حالی که در ماشین بودم رادیو اولین نتایج آرا را اعلام نمود. آرا مربوط به ۱۲۵ شهر کوچک بود. از حدود ۹ میلیون رای خواندهشده آقای خاتمی حدود ۷ میلیون رای را کسب کرده بود. خوشحالی زائدالوصفی مرا فراگرفت و خدا را با تمام وجودم شکر کردم، زیرا میدانستم که نتیجه نهایی آرا هم با همین نسبت بالا خواهد رفت. نکته مهم این بود که رای شهرهای کوچک مربوط به رپها و ضد انقلابها نبود، بلکه آرای توده مردم بود که با تمام وجود از انقلاب اسلامی حمایت میکردند.
نتیجه قطعی آرا ساعت ۹ شب شنبه ۳ خرداد اعلام گردید. کل شرکتکنندگان بیش از ۲۹ میلیون نفر بودند که بیش از ۲۰ میلیون نفر به آقای خاتمی، ۷ میلیون نفر به آقای ناطق نوری و حدود ۷۰۰ هزار نفر به آقای زوارهای و کمی کمتر از این به آقای ریشهری رای داده بودند.
اعلام نتیجه آرا جوی از بهت و تعجب میان مسئولین و افراد مختلف جامعه و به ویژه در میان حامیان آقای ناطق نوری به وجود آورده بود. این گروه افراد که با تمام توان به میدان آمده بودند و از کلیه امکانات تبلیغاتی از رادیو و تلویزیون گرفته تا کل روحانیت و جامعه مدرسین و شخصیتهای سیاسی و اجرایی و ورزشی و حتی سوءاستفاده از [مواضع و نظرات ادعایی منتسب شده به] مقام معظم رهبری سود برده بودند به نتیجه نرسیدند و عکس آن چیزی را که انتظار داشتند به دست آوردند.
روز یکشنبه ۴ خرداد آقای خاتمی به دیدار مقام معظم رهبری میرود و اظهار میدارد که آمدهام فقط از رهنمودهای شما استفاده کنم و هیچ حرفی برای گفتن ندارم و دلم میخواهد تحلیل جنابعالی را در مورد انتخابات داشته باشم. آیتالله خامنهای در پاسخ میفرمایند: «من هم هنوز تحلیل دقیقی ندارم و نیاز به فکر و مطالعه بیشتر دارم تا به یک جمعبندی کلی برسم. البته فقط میتوانم بگویم که یک حادثه بزرگ در کشور رخ داده است.»
راوی: سید محمد صدر، دیپلمات دوره اصلاحات
منبع: تاریخ ایرانی
