3 توصیه مهم وزیر خارجه چین به حسن روحانی؛ «به چین و روسیه تکیه نکنید…»
حسن روحانی، دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی و مسئول تیم مذاکرات هسته ای در سالهای 82-84 در بخشی از کتاب خاطرات خود، امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، می نویسد: بر اساس استراتژی تحدید، معتقد بودیم که در کنار اروپا، دو قدرت دیگر یعنی چین و روسیه را نیز باید همراه کنیم. در نخستین گام می خواستیم با پکن مذاکره کنیم و به توافق کلی برسیم. از این رو، وزیر امور خارجه با پیامی از طرف آقای خاتمی به آنجا رفت. گرچه توافق مورد نظر در آن سفر حاصل نشد، ولی مذاکرات با آنها ادامه یافت. با روس ها هم به طور منظم مذاکراتی داشتیم. در این رابطه من دو سفر به مسکو داشتم. ایوانف دبیر شورای امنیت و لاوروف وزیر امور خارجه و کیسلیاک معاون وزیر امور خارجه هم چند نوبت به ایران سفر کردند. وزیر امور خارجه چین که پیش از توافق پاریس به تهران آمده بود، پس از جلسه عمومی، در جلسه ای خصوصی نکات قابل توجهی را مطرح کرد. او گفت اولا شما سه کشور اروپایی (EU3) را رها نکنید، زیرا به این راحتی قدرت جایگزین دیگری پیدا نخواهید کرد. دنبال چین و روسیه نباشید، چون در آژانس و در صحنه بین الملل اثربخشی اروپا با چین و روسیه قابل مقایسه نیست. به ما تکیه نکنید و فکر نکنید ما در شورای امنیت می توانیم بایستیم و از حق وتو استفاده کنیم. دوم اینکه گفت من به شما به صراحت می گویم که حجم روابط اقتصادی و تجاری ما با اروپا و آمریکا بسیار بالا است.
حجم صادرات و واردات ما در مجموع به هزار میلیارد دلار بالغ می شود. طرفهای تجاری ما عمدتا امریکا، ژاپن و اروپا هستند و سهم بقیه کشورها با این سه قابل مقایسه نیست؛ بنابراین، اگر توقع دارید ما رودرروی آمریکا و اروپا بایستیم، ما این کار را دست کم تا بیست سال دیگر نمی توانیم انجام دهیم. ما نیاز به دوره ای از آرامش داریم تا از لحاظ اقتصادی و تکنولوژیکی به اهداف خود برسیم. من اگر در ایران مسئولیتی داشتم، می گفتم دوره ای برای پیشرفت های اقتصادی و علمی خودتان مشخص کنید، بعد جلوی قدرت های بزرگ دنیا بایستید. سوم اینکه گفت ما در آژانس و شورای امنیت می توانیم از طریق چانه زنی تغییراتی در قطعنامه ها ایجاد کنیم، ولی بیش از این از ما توقع نداشته باشید.
منبع: امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، حسن روحانی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، ص 164
