روایت آیت الله منتظری از ملاقات با آیت اله بروجردی به جهت ممانعت از تعطیلی درس فلسفه علامه طباطبایی
مجله حوزه در مصاحبه با آیت الله منتظری که از خواص مرحوم آیت الله بروجردی در آن دوره بودند چنین نقل میکند:
ـ مشهور است: آیت الله بروجردی با حکمت و فلسفه مخالف بوده است، از این روی درس فلسفۀ علاّمۀ طباطبائی را تعطیل کرده است. لطفاً در این زمینه توضیح بدهید!
_ علاّمۀ طباطبائی «أسفار»، و من «منظومه» تدریس میکردم . یک روز مرحوم حاج آقا محمّد قُدسی اصفهانی پیش من آمد و گفت:
آقای بروجردی فرمودند: «به آقای منتظری بگوئید «منظومه» را تعطیل کند و بیاید پیش من.»
من رفتم بیت آیتالله بروجردی. آقای حاج محمّد حسین گفت: آقا فرمودند:
«به آقای منتظری بگو: اسامی شاگردان علاّمۀ طباطبائی را بنویسد تا شهریۀ آنان قطع شود.»
من تعجّب کردم و گفتم:
این مطلب غیر ممکن است! این چه تصمیمی است؟
آقای حاج محمّد حسین گفت:
من هم به این نتیجه رسیدهام که این تصمیم غلط است. گفتم: پس برویم پیش آقا. رفتیم. با همان صراحت لهجهای که داشتم گفتم: آقا این چه تصمیمی است؟! فلسفه علمی است که دانشگاههای دنیا روی آن حساب میکنند. فقه و اصول ما، موضوعش امور اعتباری است.
فرمودند:
«من هم قبول دارم. خودم فلسفه خواندهام؛ ولی چه کنم؟! از یک طرف برخی از طلبهها این حرفها را هضم نمیکنند، از این روی به انحراف کشانده میشوند؛ من خودم در اصفهان کسی را دیدم که «أسفار» را زیر بغلش گرفته بود، میگفت: من خدا هستم! دیگر اینکه خیلی از آقایان اعتراض میکنند و مرتّب فشار میآورند.»
گفتم:
پس معلوم میشود شما با فلسفه مخالف نیستید؛ بلکه با نشر و پخش این حرفهای درویشی مخالفید!
فرمودند:
«بله. اگر بنشینند خوب درس بخوانند طوری نیست.»
گفتم:
من «إشارات» شروع میکنم . علاّمۀ طباطبائی را هم قانع میکنم که «شفا» شروع کنند.
ایشان فرمودند:
«علاّمه رضایت نمیدهد. حرف مرا قبول ندارد.»
گفتم:
آقا این چه حرفی است ! ایشان نسبت به شما احترام میگذارند. خودم «إشارات» شروع کردم. به منزل مرحوم علاّمۀ طباطبائی رفتم، ایشان مریض بود. جریان را عرض کردم ایشان فرمودند: نه، من «أسفار» را ترک نمیکنم. با شاگردهایم از قم میروم به کوشْکْ نُصْرَت.
گفتم: آقا این چه سخنی است ! طلبهها شهریّه میخواهند و فقه و اصول باید بخوانند: شما «شفا» را شروع کنید، به مناسبت نظریّههای خود را نیز بگوئید. مرحوم علاّمه پذیرفت. وقتی این خبر را به آیتالله بروجردی دادم خیلی خوشحال شدند. خلاصه آیتالله بروجردی فلسفه خوانده بودند و مخالف فلسفه نبودند؛ ولی شرائط زمانی و برخی مسائل دیگر، ایشان را بر این امر واداشت.
منبع: الله شناسی، ج ۳ ص ۳۵۱ تا ۳۵۳ به نقل از مجله حوزه شماره ۴۳ و ۴۴، فروردین و اردیبهشت و خرداد و تیر ۱۳۷۰، به مناسبت سی امین سال درگذشت آیت الله العظمی بروجردی قدس سره ص ۲۵۴ و ۲۵۵، در مصاحبه ای که تحت عنوان «مبانی و سبک استنباط آیت الله بروجردی» صورت پذیرفته است. متن مفصلتر این مصاحبه را میتوانید در تاریخ شفاهی قم ملاحظه کنید.