روایتی از تدوین اصل 44 قانون اساسی؛ دستگیری به اتهام جاسوسی
محسن جلال پور، رئیس اناق بازرگانی: چندی پیش آقای دکتر آخوندی در نشست صبحانه اتاق ایران نکته ای مطرح کردند که ذهن من را به خود مشغول کرده است. ایشان گفت یکی از پیشنهاد دهندگان اصل 44 قانون اساسی فردی نزدیک به توده بوده است. برای من جالب بود نام این فرد را بدانم که در اوج انقلاب،چگونه موفق شده در تدوین قانون اساسی ما نفوذ کند.
خیلی جست و جو کردم. این فرد که مدت هاست مرحوم شده، ” سرگون بیت اوشانا” نام داشت و نماینده هم وطنان کلیمی در مجلس اول بوده است. همان طور که آقای دکتر آخوندی هم اشاره کرد، این نماینده مجلس، در تدوین اصل 44 بسیار تأثیر گذار بود. درباره این فرد اطلاعات بسیار کم و پراکنده ای وجود دارد اما اگر به مذاکرات خبرگان قانون اساسی مراجعه کنید، متوجه نکته ای مهم می شوید.
بر اساس روایت برخی از نمایندگان مجلس، متن مورد توافق اصل 44 قانون اساسی، پیش از جلسه رای‌گیری تغییر کرده است. این را آقای محمد خامنه‌ای در جلسه رای‌گیری اعلام می کند و می گوید: “متن آن چیزی که صبح بحث و توافق شد، نیست”. مهندس طاهری اصفهانی نیز می گوید: “متن خوانده شد و رای آورد و این متن غیر از آن است”. آیت الله منتظری هم می گوید: “متنی که ما تنظیم کرده بودیم با این فرق دارد”. هرچند نمایندگان دیگری این تغییرات را رد می کنند اما توضیحات آقای منتظری پرسش بزرگی در تاریخ ایجاد می کند. ایشان می گوید : “اول من خودم راجع به این سه بخش متنی تهیه کرده بودم. وقتی برای آقایان خواندم، اصلش مورد موافقت آقایان قرار گرفت منتها سر جزییات اختلافاتی بود و آن وقت هم که من خواندم اولش آقای ربانی تشریف نداشتند. بعد هم مطابق آنچه خواندم رای گرفتیم، رای دادند و بعد آقای ربانی آمدند و متنی را از یک کتاب خواندند و بعد آقای دکتر بیت‌اوشانا یک متنی را تهیه کردند یعنی همان را به عبارت دیگری نوشته بودند. آقای ربانی‌املشی آمدند و خواندند و گفتند این بهتر است و دادند به آقای ربانی. آقای مکارم هم آنجا بود. من هم یک مقدارش را بودم و بعد رفتم که اینها با هم آن سه بخش را تنظیم کردند. بعد من دیگر نبودم که آنچه را که تنظیم کردند برای آقایان خواندند یا نه، این را نمی‌دانم… آن را که من اول خواندم و رای گرفتم کمی با این فرق می‌کرد.”
به هرحال هنوز مجلس اول به پایان نرسیده بود که آقای بیت اوشانا را به اتهام جاسوسی دستگیر و زندانی کردند. آیت الله هاشمی رفسنجانی هم در خاطراتش یادی از بیت اوشانا کرده و نوشته است: ” شب با مسئولان قضایی و امنیتی و اجرایی در دفتر آیت الله خامنه‌ای، برای مشخص کردن سیاست محاکمه و کیفر توده‌ایها جلسه داشتیم. قرار شد، محاکمه علنی باشد و قرار شد [سرگون] بیت اوشانا نماینده [مسیحیان] آشوری در مجلس را با قید ضمانت آزاد کنند.”
یاد خاطره ای هم از آقای دکتر جهانگیری افتادم. ایشان گفتند در اواخر مجلس اول به اتفاق آقای سید هادی خامنه ای و چند نفر دیگر، برای بازدید، به زندان اوین (مطمئن نیستم) رفتیم که ازقضا آقای بیت اوشانا را آن جا دیدیم.
اطلاع دیگری از مرحوم بیت اوشانا در دسترس نیست اما خوب است به این موضوع به عنوان درسی از تاریخ بنگریم. تصمیم گیری های کلان کشور همواره در معرض چنین نفوذهایی قرار دارد.
منبع: سایت پارسینه
