موضوع پیچیده نظر رهبری درباره پرونده کرباسچی؛ نقل قولهای متضاد از بیت رهبری تا آیت الله یزدی

روزنوشتهای آیت الله هاشمی رفسنجانی، 15 فروردین 1377

حاج‌آقا مهدى حایرى تهرانى، [امام‌ جماعت مسجد ارک]، با دامادش آمدند. از سفر به عربستان سعودی و آثار مهمى که در کشور و جهان اسلام خواهد داشت، تمجید کرد و نیز از کار مهم تأسیس دانشگاه آزاد اسلامى. از کتاب خاطرات [دوران مبارزه] من تعریف زیادى کرد و از کارهاى فرهنگی‌اش در قم، تهران و مشهد، منجمله تأسیس یک واحد دانشگاه آزاد اسلامى در قلهک توضیح داد و خواست که به دکتر [عبدالله] جاسبى بگویم، بیشتر به او توجه کنند. براى مراجعت دامادش به وزارت نفت استمداد کرد.
دکتر [مجید] عباسپور، [مشاور رییس جمهور در علوم و فنون] آمد. از وضع صنایع ش.م.ر [= پدافند شیمیایی، میکربی، رادیواکتیو] و نحوه پیوستن به کمیسیون خلع سلاح شیمیایى و تدبیرهاى اندیشیده شده، گزارشى داد و گفت، شیوه جدید مشاورت در ریاست‌جمهورى کارآیى ندارد و وقت تلف‌کن است.
آقاى [مرتضی] الویرى، [دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی] آمد. از رونق گرفتن مناطق آزاد در اثر رکود اقتصادى در کشور و از لزوم فعال شدن بانک‌ها در آنجا گفت و از کم شدن اعتبار رهبرى در جامعه اظهار نگرانى‌کرد و آن را خطرناک مى‌داند. از من خواست که وضع را صریحا به ایشان بگویم. چاره کار را شورایى‌شدن رهبرى مى‌داند و نیز رفع محدودیت از آیت‌الله منتظرى را لازم مى‌داند. معتقد بود که شوراى عالى امنیت ملى تصویب کرده که رفع محدودیت شود، ولی آیت‌الله خامنه‌اى نپذیرفته‌اند که گفتم خبر نادرست به ایشان داده‌اند؛ شورا تصویب کرده که محدودیت‌ها ادامه یابد. گفت [آقای عبدالله نوری]، وزیرکشور به او گفته است!!
پیش از ظهر، آقاى خاتمى، [رییس‌جمهور]، تلفنى خبر داد که آقاى کرباسچى، [شهردار تهران] را با حکم دادگاه، به اتهام اختلاس، بازداشت موقت کرده‌اند و مشورت کرد براى اقدام و گفت، از دفتر رهبرى توضیح خواسته و آقاى[سید علی‌اصغر] حجازى گفته که نظر رهبرى را به آقاى [علی] رازینى گفته است و تأکید کرده که نظر رهبرى عوض نشده و منع بازداشت در صورت عدم سوءاستفاده شخصى، به قوت خود باقى است. قرار شده، خود دفتر [رهبری]، براى حل مشکل پیگیرى کنند.
ظهر مجددا آقاى خاتمى تلفن کرد و گفت، آقاى حجازى جواب داده که آقاى [علی] رازینى، [رییس‌کل دادگستری استان تهران] مى‌گوید، آیت‌الله [محمد] یزدى، [رییس قوه قضاییه]، به ایشان اطلاع داده که رهبرى منع‌شان را برداشته‌اند و بر این اساس دادگاه عمل کرده است و دیگر کارى نمى‌شود کرد، جز با دستور صریح رهبرى. قرار شد ایشان و من با رهبرى صحبت کنیم. در جواب تلفن من، دفتر رهبرى گفت که ایشان استراحت می‌کنند و ساعت پنج و نیم تماس بگیریم؛ به آقاى خاتمى هم همین را گفته‌اند.
با آقاى [محمد] یزدى صحبت کردم. ایشان گفت که من درباره نظر جدید رهبرى، چیزى نشنیدم و همان نظر ایشان را قبلا به آقاى رازینى گفته‌ام و دیگر نمى‌دانم چه شده است. روزنامه‌هاى عصر و رادیو تلویزیون، خبر بازداشت [آقای کرباسچی] را منتشر کردند. عصر آقاى [سیدحسین] مرعشى آمد و مشورت کرد. گفتم، منتظر جواب رهبرى هستیم.
آقاى [عبدالحمید باقری] بنابى، نماینده تبریز آمد. گفت، مایل بوده همراه من در مکه باشد که متأسفانه نشده و گفت، در قم با علما و مراجع ملاقات داشته است؛ آقاى [محمد] فاضل [لنکرانی] و آقاى [سید عبدالکریم] موسوى اردبیلى، از دست رهبرى ناراحت بودند و به خصوص به‌خاطر مسأله آیت‌الله منتظرى و فتواى ایشان در مورد سهم امام و گفت، مسأله انتخابات و نیز دخالت دفتر ایشان در انتخابات تبریز و فشار بر [محمودعلی] چهرگانى براى استعفا و جلوگیرى از آمدن [حیدر] على‌اف، [رییس‌جمهور آذربایجان] به تبریز و… باعث تضعیف رهبرى شده است. از من خواست که براى رفع این مشکلات کمک کنم و خواست که به آقاى خاتمى کمک کنم. گفت در انتخابات از آقاى [علی‌اکبر] ناطق [نوری] حمایت کرده، لذا آقاى خاتمى هم با او خوب نیست.
[آقای علی عبدالعلی‌زاده]، وزیر مسکن [و شهرسازی] و معاونان آمدند. گزارش‌ کارها و برنامه‌ها را دادند. امیدوارند که با فعال‌کردن بخش مسکن، اشتغال هم رونق بگیرد. از آثار دولت سازندگى تمجید کرد و گفت، با توجه به وجود مصالح و نیاز امسال 70 هزار خانه کوچک براى اجاره مى‌سازند و مشکل برج‌سازى تهران را حل کرده است.
سر شب، آقاى [سیدحسین] مرعشى، [نماینده کرمان]، مجددا آمد. گفت جلسه‌اى با جناح چپ داشته‌اند و قرار شده، [حزب] کارگزاران [سازندگی] و گروه‌هاى دیگر هم [به بازداشت آقای کرباسچی] اعتراض کنند و از آقاى خاتمى خواسته‌اند، امشب جلسه فوق‌العاده هیأت دولت را تشکیل دهد. آقاى خاتمى تلفن ‌کرد و گفت، صلاح نمى‌داند با عجله عمل شود. در جلسه فرداى هیأت دولت مطرح مى‌شود. از دفتر رهبرى گله ‌داشت‌ که حقیقت را نگفته‌اند و از اینکه آقاى یزدى مى‌گوید؛ نظر جدیدى از رهبرى به او نگفته‌اند و آقاى حجازى مى‌گوید که به آقاى یزدى گفته است، ناراحت است. اخوى محمد، [معاون اجرایی رییس‌جمهور] هم آمد که اقدامى براى شهردار بشود.